مرتبط با این مطلب
نایت ملودی » سلامت » اعتیاد » عوارض و بیماری های ناشی از مصرف مواد مخدر افیونی

عوارض و بیماری های ناشی از مصرف مواد مخدر افیونی
اکثر مواد مخدری که به طور مستقیم و یا غیر مستقیم از گل خشخاش به دست می آیند و مصرف آنها معمولا با احساس بی حسی و کرختی، نشئگی، تسکین درد، و خواب های عمیق به همراه است را افیون می نامند. افیون ها به شکل انواع مختلفی از مواد تولید شده و برای مصارف پزشکی و دارویی و یا مصارف غیر قانونی مورد استفاده قرار می گیرند. در این قسمت مهمترین مواد مخدر افیونی که از خشخاش و یا محصولات جانبی آن مشتق می شود معرفی شده است.

۱- تریاک

عوارض و بیماری های ناشی از مصرف مواد مخدر افیونی

عوارض و بیماری های ناشی از مصرف مواد مخدر افیونی

• تریاک ماده مخدر صمغ مانندی است که از گیاه خشخاش به دست می آید. با خراش دادن کاسبرگ گیاه خشخاش، شیره سفید رنگی از آن خارج می شود که پس از باقی ماندن در مجاورت هوا و اکسید شدن، سفت شده و به رنگ سیاه در می آید. تریاک به صورت لول، حبه قند و یا کیک بسته بندی و حمل می شود. ماده مخدر تریاک دارای ١۶% مرفین و آلکالوئید است که اغلب از آن جهت تولید هروئین و فروش در بازارهای سیاه استفاده می شود.

کشت خشخاش و استعمال تریاک برای مصارف غذایی، بیهوشی، و در مناسبت ها، به اواخر دوران نوسنگی باز می گردد. سومری ها، آشوری ها، مصری ها، یونانی ها، رومانیایی ها و ایرانیان باستان، همگی به طور گسترده ای از تریاک به عنوان قوی ترین ماده آرام بخش و ضد درد استفاده می کرده اند. همچنین آنها از تریاک برای انجام جراحی های خود استفاده می کرده اند.

• رایج ترین روش استعمال تریاک دود کردن و کشیدن تریاک است. در کشور های خاور میانه از جمله ایران این کار را با استفاده از وافور و یا روشی به نام سیخ و سنگ انجام می دهند. در این روش با استفاده از یک جسم داغ تریاک را سوزانده و سپس با استفاده از یک جسم لوله ای (مثلا لوله خودکار) دود حاصل از سوختن تریاک را به درون سیستم تنفسی خود هدایت می کنند. براساس پژوهشی در سال ۱۳۹۰، این روش شایع‌ترین روش برای تدخین و کشیدن تریاک در ایران است و نزدیک به ۵۹٪ از مصرف تریاک ایران، به این روش انجام می‌شود. در مواردی نیز سوخته تریاک که ماده ای به رنگ قهوه ای تیره و قیر مانند است را در چایی حل کرده و یا آن را به تنهایی می بلعند.

عوارض و تاثیرات تریاک
• مرفین موجود در تریاک پس از وارد شدن به بدن به گیرنده های عصبی اپیویید در مغز، نخاع، معده و روده ها چسبیده و کارکرد آن را دچار اختلال می کند و از این طریق باعث به وجود آمدن خاصیت ضد درد در بدن می شود. مصرف طولانی مدت و مداوم مرفین باعث مقاوم شدن بدن، به وجود آمدن تلورانس، و در نتیجه بروز اعتیاد می شود.

۲- هروئین

عوارض و بیماری های ناشی از مصرف مواد مخدر افیونی

عوارض و بیماری های ناشی از مصرف مواد مخدر افیونی

• هروئین با نام علمی دیامورفین یکی از انواع افیون هایی است که از گیاه خشخاش به دست می آید. مهمترین منبع تولید هروئین خیابانی، کشورهای هلال طلایی آسیا شامل افغانستان، ایران، و پاکستان هستند. هروئین از مرفین به دست می آید و نوع خالص آن به صورت یک پودر سفید رنگ می باشد، با این حال هروئینی که امروزه برای مصارف معتادان به فروش می رسد به رنگ خاکستری، یا قهوه ای یافت می شود. هروئین را معمولاً در بسته های پلاستیکی کوچک بسته بندی می کنند و سر آن را با آتش میبندند. در این حالت آب در آن نفوذ نکرده و در مواقع خطر می توانند آنرا بلعیده و پس از دفع از آن استفاده کنند.

• هروئینی که برای مصارف پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد اغلب به صورت قرص مصرف شده و یا به صورت محلول تزریق می شود. بسیاری از افیون های صنعتی که تولید و مصرف می شوند خواضی مانند هروئین دارند. از جمله این مواد می توان به دی هیدروکدئین ، پتیدین (که اغلب برای کاهش درد زایمان استفاده می شود)، دیکونال، پالفیوم، ترامادول و متادون (که اغلب در برنامه های درمانی به عنوان جایگزینی برای اعتیاد به هروئین تجویز می شود) اشاره نمود.

عوارض و تاثیرات هرویین
• هروئین و سایر افیون ها دارای خاصیت آرام بخشی بوده و سیستم عصبی بدن را مختل می کنند. مصرف این افیون ها سرعت عملکرد بدن را کاهش داده و دردهای جسمی و روحی را به طور موقت از بین می برد. تاثیرات هروئین در بدن بلافاصله پس از مصرف آغاز شده و بسته به نحوه و میزان مصرف آن تا چند ساعت به طول می انجامد. مصرف هروئین برای اولین بار احتمالا باعث ایجاد احساس تهوع و یا استفراغ می شود. ولی به تدریج و با مصرف بیشتر، این عوارض از بین می روند. مصرف میزان زیاد هروئین باعث بروز بی حسی شدید، رفتن به حالت کما، و یا حتی مرگ ناشی از اختلال در تنفس می شود.

• تزریق وریدی هروئین رایج ترین نوع مصرف این ماده مخدر می باشد. در قیاس با روش تزریقی، حرارت دادن هروئین به همراه باربیتال بر روی یک قطعه فویل، و یا مصرف تدخینی (کشیدن) پودر هروئین، به ترتیب ۴٠% و ۲٠% کارایی دارند، به همین دلیل اکثر معتادان ترجیح می دهند که هروئین را مستقیما به داخل جریان خون خود تزریق کنند. اکثر مرگ و میرهای ناشی از مصرف هروئین، نه به دلیل مصرف بیش از حد و اوردوز، بلکه به علت مصرف همزمان تریاک با سایر مواد آرام بخش، الکل، و یا بنزودیازپام اتفاق می افتد.

• مصرف طولانی مدت هروئین باعث به وجود آمدن حالت تلورانس شده و فرد برای رسیدن به همان لذت و سرخوشی سابق باید میزان بیشتری مواد مصرف کند. بعلاوه، همزمان با مصرف مداوم مواد، بیماری اعتیاد نیز توسعه می یابد. خماری فیزیکی ناشی از اعتیاد به هروئین علائمی مانند سرماخوردگی بعلاوه درد، لرزش، تعریق، و اسپاسم عضلانی ایجاد می کند. بسته به وضعیت جسمانی فرد، این علائم معمولا از یک هفته تا ده روز پس از قطع مصرف مواد ادامه پیدا می کنند و پس از آن به تدریج از بین می روند. اگرچه بسیاری از معتادان به هروئین می توانند اعتیاد خود را ترک کنند، ولی پاک ماندن روزانه و پرهیز کامل از هروئین می تواند بسیار مشکل باشد. به همین دلیل کارکرد برنامه های ١٢ قدمی و استفاده از حمایت انجمن معتادان گمنام یکی از موثرترین روش هایی است که می تواند به بهبودی این دسته از معتادان کمک کند.

۳- مرفین و کدئین

عوارض و بیماری های ناشی از مصرف مواد مخدر افیونی

عوارض و بیماری های ناشی از مصرف مواد مخدر افیونی

• مرفین یک ماده مخدر و ضد درد قوی است که ماده اصلی آن از عصاره خشخاش استحصال شده و سپس طی واکنش های شیمیایی در آزمایشگاه تولید شده و یا با سایر مواد ترکیب می شود. مانند سایر مواد افیونی از جمله هروین، مرفین نیز به طور مستقیم بر روی سیستم عصبی مرکزی تاثیر گذاشته و باعث تسکیل درد می شود. مطالعات و تحقیقات علمی نشان داده است که از میان همه مواد مخدر افیون دار، مرفین بهترین و موثرترین ماده برای تسکین دردهای شدید است؛ با این حال، از لحاظ میزان اعتیاد آور بودن، و تلورانس در قیاس با سایر مواد بسیار قوی تر بوده و مصرف کننده را به سرعت از لحاظ جسمی و روحی به خود وابسته می کند.

مرفین متداول ترین و اصلی ترین آلکالوئید موجود در تریاک می باشد که حدود ١٠% الی ١۶% از آن را تشکیل می دهد. بعلاوه مرفین عامل اصلی عوارض و آسیب هایی است که به بدن وارد می شود. از جمله این آسیب ها می توان به آسیب به ریه و ایجاد مشکلات تنفسی، کما، ایست قلبی و… اشاره نمود. تنها ٢ گرم از ماده مخدر تریاک، حدودا ١٢٠ الی ١۵٠ میلی گرم مرفین وجود دارد که دز بسیار بالایی است.

• استفاده های قانونی مرفین عبارتند از:
o به عنوان مسکن و آرام بخش در بیمارستان ها
o برای تسکین دردهای مزمن شدید
o ماده کمکی برای بیهوشی عمومی
o ضد سرفه در موارد سرفه بسیار شدید
oضد اسهال در شرایط اسهال مزمن

عوارض و تاثیرات مرفین
• مرفین یک ماده مخدر بسیار قوی و اعتیاد آور است که در مقایسه با هروئین، وابستگی روانی و جسمی شدیدتری ایجاد می کند. نشانه های خماری ناشی از اعتیاد به مرفین، معمولا اندکی قبل از زمان تعیین شده برای مصرف دز بعدی آغاز می شوند. این مدت که معمولا بین ۶ تا ١٢ ساعت به طول می انجامد، در برخی از موارد حتی به چند ساعت پس از مصرف نیز می رسد.

• نشانه های اولیه مصرف مرفین عبارتند از: میل و اشتیاق شدید به مواد مخدر، ترشح اشک، بی خوابی، اسهال، آبریزش بینی، خمیازه کشیدن پی در پی، بیقراری، و عرق کردن. با ادامه یافتن مصرف مواد و گسترش یافتن تاثیرات مصرف مرفین، عوارض زیر ظاهر خواهند شد: بی قراری، تحریک پذیری، از دست دادن اشتها، بدن درد، درد شدید شکم، تهوع و استفراغ، لرزش، و حرص و ولع بسیار شدید برای مصرف مواد. افسردگی شدید و استفراغ از جمله مهمترین عوارض مصرف مرفین هستند. همچنین ضربان قلب و فشار خون نیز افزایش می یابد. گرم شدن بیش از حد و گر گرفتن، عادت لگد زدن پاها، و تعریق بیش از حد، درد شدید در استخوان ها و عضلات پشت و اسپاسم های عضلانی نیز از جمله نشانه های بارز باشد.

۴-متادون

عوارض و بیماری های ناشی از مصرف مواد مخدر افیونی

عوارض و بیماری های ناشی از مصرف مواد مخدر افیونی

• متادون یکی از انواع مواد مخدر صنعتی است که از خشخاش به دست می آید. این ماده که در دسته اپیوییدها جای دارد، به منظور مصارف پزشکی و درمانی تولید شده و تاثیرات آن مشابه هروئین می باشد. متادون و بوپرنورفین در برخی از کشورها به عنوان یک ماده کمکی برای ترک اعتیاد به هروئین مورد استفاده قرار می گیرد. مانند سایر مواد افیونی دیگر، متادون نیز سیستم عصبی بدن را تحت تاثیر قرار داده و باعث التیام یافتن درد می شود.

پس از مصرف متادون معمولا احساس گرمی در بدن، سرخوشی و رها شدن از اضطراب و تشویش به فرد دست می دهد. اگرچه استفاده از متادون باعث کاهش یافتن برخی از نشانه های فیزیکی خماری ناشی از اعتیاد به هروئین می شود، اما نه عوارض روانی بیماری اعتیاد را کاهش می دهد، و نه ریشه اصلی مشکل را از بین می برد. در بین معتادان به هروئین، متادون به عنوان ماده ای معروف است که سم زدایی آن به نسبت هروئین مشکل تر می باشد.
عوارض و تاثیرات متادون
• پس از اولین بار مصرف متادون ، افراد ممکن است بیمار شده و یا به یبوست دچار شوند.در صورتی که دز زیادی از متادون مصرف شود، خاصیت تسکین دهنده آن افزایش یافته و فرد دچار خواب آلودگی می شود. مصرف بیشتر، باعث کما و یا بروز اختلالات تنفسی خواهد شد.

• زنانی که به طور مداوم از متادون یا سایر اپیوییدها استفاده می کنند عادت ماهانه خود را از دست داده و پریود نمی شوند. تنها زمانی که مصرف خود را قطع کنند سیستم بدن آنها به حالت طبیعی بازگشته و پریود می شوند. بنابراین در صورتی که در طول این دوره از قرص های پیشگیری از بارداری استفاده نکنند، احتمال بارداری نیز زیاد خواهد بود.

جدول ۱ : عوارض مصرف افیون ها

عوارض و بیماری های ناشی از مصرف مواد مخدر افیونی

عوارض و بیماری های ناشی از مصرف مواد مخدر افیونی

در حالت کلی کسانی که مواد مخدر مصرف می کنند بیشتر در معرض بیماری های مزمن و حاد قرار می گیرند. بیماری های خونی مانند ایدز و هپاتیت رایج ترین علت مرگ در بین این افراد است. برای افزایش آگاهی در خصوص خطرات سلامتی مصرف مواد مخدر، در این قسمت برخی از رایج ترین این بیماری های و عفونت ها شرح داده شده است.

اچ آی وی (HIV) و ایدز (AIDS)
• از سال ۱۹۸۰ میلادی که بیماری ایدز به صورت یک اپیدمی در آمد، مصرف مواد مخدر و اعتیاد به طور جدایی ناپذیری با این بیماری مرتبط دانسته شد. این ارتباط به دلیل قابلیت منتقل شدن این بیماری بین افرادی است که مواد مخدر را به صورت تزریقی مصرف می کنند. این بیماری که در زبان فارسی “ویروس نقص ایمنی انسانی” نام دارد باعث می شود تا بدن قدرت مقابله با عفونت ها را از دست داده و حتی در برابر ساده ترین آنها نیز آسیب پذیر شود.

این بیماری از طریق خون و یا سایر مایعات بدن فرد مبتلا به دیگران منتقل می شود و بنابراین معتادانی که برای تزریق مواد از یک سرنگ مشترک استفاده می کنند و یا افرادی که روابط جنسی محافظت نشده برقرار می کنند احتمالا در معرض این بیماری خطرناک قرار می گیرند. همچنین زنانی که باردار هستند این بیماری را در دوران حاملگی، وضع حمل و یا شیردهی به نوزادان خود منتقل می کنند.

• بسیاری از مردم اطلاع دارند که بیماری اچ آی وی از طریق سرنگ های مشترکی که به این ویروس آلوده باشند به دیگران منتقل می شود؛ اما نکته ای که احتمالا بسیاری از آن آگاهی ندارند نقش کلی مصرف مواد مخدر در گسترش این بیماری است. برای مثال، فردی که تحت تاثیر مصرف مواد مخدر قرار گرفته باشد به احتمال زیاد رفتارهای جنسی حفاظت نشده و پرخطر زیادی نیز خواهد داشت و یا ممکن است که برای تهیه مواد و یا پول، اقدام به برقراری رابطه با دیگران کند، که این امر در نهایت باعث گسترش یافتن هرچه بیشتر این بیماری می شود.

هپاتیت
• هپاتیت C نوعی بیماری واگیردار کبدی است که بر اثر وارد شدن ویروسی به همین نام به بدن ایجاد می شود. این بیماری می تواند به صورت یک بیماری ملایم چند هفته ای، و یا یک بیماری جدی مزمن نمایان شود. معتادانی که از روش تزریقی برای مصرف مواد استفاده می کنند شانس بیشتری برای مبتلا شدن به این بیماری دارند. تخمین زده شده است که حدود ۶۷% از معتادان تزریقی به بیماری هپاتیت C مبتلا هستند و اغلب آنها به علت استفاده از سرنگ های آلوده ناقل این ویروس، به این بیماری مبتلا شده اند. ارتباط جنسی با فرد آلوده به این بیماری، و یا استفاده از لوازم شخصی فرد مبتلا نیز از جمله روش های آلوده شدن به هپاتیت است که البته سهم کمتری به نسبت سکس دارند.

• طول دوره رشد هپاتیت C بین ۲ هفته الی ۶ ماه است. پس از این دوره، حدود ۸۰% از بیماران هیچگونه علامتی از خود نشان نمی دهند. آن دسته از بیمارانی که علائم آلوده شدن را اشکار می کنند به عوارضی چون تب بالا، خستگی، کاهش اشتها، حالت تهوع، استفراغ، دردهای شکمی، ادرار تیره، مدفوع خاکستری رنگ، درد مفاصل، و یرقان (زرد شدن پوست و سفید شدن چشم) دچار می شوند. حدود ۷۵ الی ۸۰ درصد از افرادی که تازه به این ویروس مبتلا شده اند، دچار پیشرفت و مزمن شدن این بیماری شده و از بین آنها نیز ۶- الی ۷۰ درصد به بیماری های مزمن کبدی دچار می شوند. از بین افراد حدود ۵ الی ۲۰ درصد به سیروز کبدی مبتلا شده و ۱ الی ۵ درصد آنان بر اثر بیماری سیروز کبدی و یا سرطان کبد می میرند.

• اگرچه واکسن هایی نیز برای پیشگیری از ابتلا به هپاتیت C وجود دارد، اما بهترین راه، پرهیز کردن از رفتارهای زیر می باشد:
oاستفاده از سرنگ مشترک برای تزریق مواد مخدر
o روابط جنسی محافظت نشده
oاستفاده از وسائل شخصی دیگران که می تواند با خون وی آلوده شده باشد (مثلا تیغ، ریش تراش، مسواک(

عوارض قلبی و عروقی
•پژوهش های اخیر ثابت کرده است که رابطه مشخصی بین استفاده از مواد مخدر و بروز عوارض قلبی و عروقی وجود دارد. گرفتگی رگ های قلب، آسیب رسیدن به شریان ها، غیر منظم شدن ضربان قلب، و یا سکته قلبی از رایج ترین این عوارض هستند. بعلاوه افرادی که مواد مخدر را به صورت تزریقی مصرف می کنند، به پیامدهایی چون ویروسی شدن رگ های خونی و دریچه های قلب و رخم شدن یا پارگی رگ ها نیز دچار می شوند. افرادی که مواد مخدر مصرف می کنند اغلب پروتئین کمی دریافت می کنند که همین امر باعث تحلیل رفتن ماهیچه ها شده و رسوب چربی داخل عروق و فشار خون را نیز افزایش می دهد.

مشکلات دستگاه تنفسی
• مصرف مواد مخدر تاثیرات زیادی بر سلامت دستگاه تنفسی انسان می گذارد. برای مثال کشیدن سیگار عامل بروز بسیاری از بیماری های ریوی مانند برونشیت، امفیزم و سرطان ریه می باشد. برونشیت بیماری است که در آن دیواره لوله های برونش یا نایژه ها، که نای را به شش ها متصل می کنند ملتهب شده و بنابراین میزان هوای کمتری به شش ها می رسد و در مسیر راه های هوایی نیز خلط های سنگینی ایجاد می شود لذا برونشیت مزمن معمولا با سرفه های بسیار خشن و خلط دار همراه است.

آسیب های کبد و کلیه
• مصرف طولانی مدت مواد مخدری چون هروئین، استروئیدها و الکل باعث بروز صدمات زیادی به کبد می شود. مصرف طولانی مدت الکل باعث چرب شدن کبد و افزایش احتمال ابتلا به سیروز کبدی می شود. بر اساس آمارهایی که در سال های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ میلادی ارائه شده است، تنها در ایالات متحده آمریکا بیش از۹۰۰٫۰۰۰ نفر به سیروز کبدی مبتلا بوده اند که درحدود ۳۳% از این افراد به دلیل مصرف بیش از حد الکل به این بیماری دچار شده اند.
مشکلات مغز و اعصاب
• مشکلات مغز و اعصاب از جمله شایع ترین عوارض مصرف مواد مخدر است. همه انواع مواد مخدر با تاثیرگذاشتن بر عملکرد مغز باعث بروز حالت نشئگی و لذت می شوند و به همین دلیل مصرف طولانی مدت آنها باعث بروز مشکلات اساسی در کارکرد مغز و اعصاب می شود. بسیاری از مواد مخدر مانند قرص های اکستازی، ماریجوانا، و یا کوکائین تاثیرات مخربی بر مغز گذاشته و می توانند باعث از دست رفتن حافظه، از دست دادن قدرت تصمیم گیری، و اختلال حواس شوند.

مشکلات بهداشت روانی
• استفاده طولانی مدت از مواد مخدر، روانگردان ها و یا آرامبخش، باعث ایجاد تغییرات ماندگار در مغز شده و می تواند موجب بروز پارانویا، افسردگی، و یا توهم شود. بعلاوه وابستگی عاطفی فرد معتاد به مصرف مواد مخدر بسیار شدید بوده و در مواردی ممکن است تا آخر عمر در وجود وی باقی بماند. عوارض جانبی مصرف مواد مخدر به تدریج باعث بروز مشکلات روانی نیز می شوند. برای مثال مصرف طولانی مدت مواد مخدر باعث کاهش میل و قوای جنسی شده و همین امر موجب بروز مشکلات روانی و حتی مشکلات خانوادگی و طلاق می شود.

عوارض دوران بارداری
• در حال حاضر همه تاثیراتی که اعتیاد مادر باردار بر روی نوزاد دارد به طور کامل شناسایی نشده است. با این حال مطالعات اخیر نشان داده است که مصرف انواع مواد مخدر در دوران بارداری می تواند باعث تولد زودهنگام جنین، سقط جنین، وزن کم هنگام تولد، و سایر مشکلات رفتاری نوزاد شود که گاهی تا آخر عمر گریبانگیر او خواهند بود. در حقیقت در صورتی که مادر نوزاد در دوران بارداری اقدام به مصرف مواد مخدر کند، این مواد از طریق جفت به نوزاد منتقل شده و در حقیقت بدن او را نیز به مصرف مواد وابسته می کند. همین موضوع باعث می شود که نوزاد پس از به دنیا آمدن نشانه های خماری را از خود بروز داده و به مشکلات زیادی دچار شود.

عوارض و بیماری های ناشی از مصرف مواد مخدر افیونی

عوارض و بیماری های ناشی از مصرف مواد مخدر افیونی

این مقاله از وب سایت همراه اقتباس شده است که یک وب سایت اطلاع رسانی و آموزشی است و اطلاعات مربوط به بیماری اعتیاد و تاثیرات آن بر روی معتادان و اعضای خانواده آنان را در اختیار جامعه ایرانی ها و فارسی زبانان در سراسر جهان قرار می دهد. برای اطلاعات بیشتر در مورد جنبه های مختلف بیماری اعتیاد، ترک اعتیاد و بهبودی از آن خواهشمند است به وب سایت همراه مراجعه کنید:

تاریخ: 14 می 2015
نویسنده: رضا ایرانی
دسته بندی: اعتیاد , سلامت
برچسب ها: ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
نظرات
نام و نام خانوادگی  
آدرس ایمیل  
آدرس سایت