نایت ملودی » سلامت » حفظ سلامت روان در سالمند

حفظ سلامت روان در سالمند

سالمندی بیماری نیست بلکه مرحله ای از چرخه زندگی است که مسائل رشدی خاص خود رادارد ودرعین حال سالمندی با انباشت خردمندی همراه است وفرصتی است که فرد می تواند تجربیاتش را به نسل های بعد منتقل کند.اریک اریکسون سالمندی را زمانی برای زایندگی می دانست نه دورانی از یاس.
مشخصه فرایند پیر شدن، نزول تدریجی عملکرد برخی دستگاه های بدن است(قلبی عروقی،تنفسی،ادراری-تناسلی،غددی،ایمنی وسایر دستگاه ها)اما این باور که پیری همواره با نقایص عمیق جسمانی وهوشی همراه است افسانه ای بیش نیست.بسیاری از افراد سالمند توانایی های شناختی  وجسمانی خود را تا حد قابل توجهی حفظ می کنند.

بطورکلی پیر شدن به معنای پیرشدن سلولهاست.هرسلول دوره عمر مشخصی دارد که عوامل ژنتیک وعوامل محیطی و…. در آن موثرند.با افزایش سن تغییرات ساختمانی در سلول ها روی می دهد.پیری احتمالا علت واحدی نداشته ودر طی آن تمام نواحی بدن تا حدودی تحت تاثیر  قرار می گیرد.در اواخر بزرگسالی بدن  در حال پیر شدن به کانون دغدغه های فرد تبدیل می شود وجایگزین اشتغال خاطر میانسالی در زمینه شغل وروابط  می شود.دلیل این امر کاهش طبیعی کارکرد تغییر ظاهر جسمانی  وافزایش میزان بیماری های جسمانی است.علی رغم این رویدادها تن انسان در سالمندی همچنان منبع لذت قابل ملاحظه ای است و می تواند حس کفایت را منتقل کند. به خصوص اگر فرد به ورزش مرتب،رژیم غذایی سالم،استراحت کافی ومراقبت های طبی پیشگیرانه توجه کافی نشان دهد.حالت بهنجار در سالمندی سلامت جسمی وروانی  واجتماعی است نه بیماری وناتوانی.

نکته هایی که در دوران سالمندی ضرورت دارد تا بتوان از بهداشت روانی بهتری بهره مند شد. :

۱-از علایم افسردگی واضطراب آگاه باشید:اگر اخیرا احساس تغییر خلق ،کاهش انرژی،کاهش لذت بردن از فعالیت های روزمره،احساس گناه،حس بی ارزشی ،میل به تنهایی،دلشوره واضطراب،کاهش خواب واشتهاوکاهش وزن وشکایات متعددجسمانی را داشته اید حتما همراه با یکی از اعضاءخانواده به متخصص روانپزشکی مراجعه کنید.

۲- برخورداری از تحصیلات بیشتر: سالمندان هرچه تحصیلات بیشتری داشته باشند به لحاظ احساسی سالمتر خواهند بود.

۳-به اندازه کافی استراحت کنید:خواب واستراحت کافی به شما کمک می کند تا ذهنی آرام داشته باشید.۷-۸ ساعت در شبانه روز  بخوابید.علاوه بر خواب شبانه، خواب نیمروزی به مدت ۳۰تا۴۰دقیقه برای تمدداعصاب  ونیز افزایش انرژی به شماکمک می کند.(به شرط آن که به بی خوابی شبانه مبتلا نباشید)

استرس تاثیرات مختلفی بر کارکردهای جسمی ،‌افزایش فشار خون کارکرد سیستم عصبی ، تفکر ،‌خلق ، تمرکز و حافظه دارد. مواد شیمیایی که بدن در هنگام استرس تولید می کند باعث اثرات منفی در مغز می شود در نتیجه تمرکز ،‌یادگیری و عملکرد حافظه را در سنین بالا دچار اشکال می کند ..برای مقابله با استرس ابتدا بایستی منابع ایجاد کننده آن را پیدا کرد . برای مثال ماندن در ترافیک در ساعات شلوغ خیابانها می تواند باعث استرس شود . پس با تنظیم زمان رفت و آمدها و یا تغییر مسیر می توان با آن مقابله کرد .اگر نگهداری اجباری نوه ها باعث خستگی و استرس است می توان با طرح موضوع در جستجوی راه حل برآمد . کارهایی مثل قدم زدن ،‌ بازیهای ورزشی و سرگرمی های مناسب و به کار بردن روشهای آرام سازی (مدیتیشن و یوگا ) رفتن چند روزه به تعطیلات می تواند به کاهش استرس کمک کند .

۴- رسیدن به یک استاندارد زندگی که از آن لذت ببرند: سالمندانی که در زندگی خود استانداردی برای لذت بردن دارند از بهداشت روانی مطلوب تری بهره مند هستند.

۵ – محافظت از مغز و جلوگیری از صدمات‌ آن :زمین خوردن شایع ترین صدمات مغزی در سالمندی است . این صدمات می تواند به افت توانایی های مغزی منجر شود پس باید از مغز،‌این ارگان با ارزش به نحو مناسبی محافظت کرد . برای جلوگیری از زمین خوردن موانع مسیر راه رفتن سالمندان و جاهایی که احتمال لیز خوردن وجود دارد بایستی اصلاح شود و همیشه در خانه نور کافی وجود داشته باشد. اگر شخص هنگام ایستادن یا راه رفتن احساس عدم تعادل دارد با پزشک معالج صحبت کنید.

۶-فعالیت بدنی رااز همین امروز شروع کنید:هرچه زودتر ورزش منظم را آغاز کنید،فواید بیشتری به دست خواهید آورد.ورزش کردن، باعث کاهش بیماری های مزمن مثل تصلب شرائین ،کاهش فشارخون،کاهش چربی خون و……..می شود.یک فعالیت بدنی منظم وملایم روزانه، مثل پیاده روی به مدت ۳۰دقیقه در روز باعث کاهش بیماری های قلبی عروقی  وکاهش بروز  پوکی استخوان،بهبودعملکرد تنفسی وبهبود جریان خون وحفظ وزن ایده ال وتناسب اندام ودر نهایت احساس کلی آرامش جسمی وروانی می باشد..در بسیاری از موارد بارژیم غذایی وورزش ، وبدون مداخلات جراحی یا طبی اضافی، می توان فرایند یک بیماری را متوقف نمود.

۷- رها نکردن شغل و تمایل برای کار کردن: سالمندانی که به طور نیمه وقت یا تمام وقت به کار خود ادامه می دهند، سلامت روانی بهتری دارند.

۸ – روابط اجتماعی را حفظ کنید :حمایتی که از روابط اجتماعی با دوستان ،‌خانواده ،‌بستگان و همکاران ایجاد می شود به حفظ سلامت روانی کمک می کند . مطالعات نشان داده است در کسانی که با اعضای خانواده ،‌خویشاوندان و همچنین گروههای اجتماعی ارتباط خوبی دارند علائم آلزایمر دیرتر از کسانی که گوشه گیر و کم ارتباط هستند تظاهر می کند بنابراین توصیه می شود که سالمندان این ارتباطات را حفظ کنند . فعالیت های داوطلبانه اجتماعی و شرکت در گروههای مختلف برای این موضوع کمک کننده است .

۹- به ذهن ومغزتان هم ورزش دهید:مقداری از حواسپرتی ها در سنین پیری، طبیعی قلمداد می شوند.فشارعصبی واضطراب وزندگی پر مشغله هم می توانددر حافظه وتمرکزحواس شما اختلال ایجاد کند.پیری عموما تاثیری در حافظه درازمدت، ندارد اما حافظه کوتاه مدت اغلب دچار نقصان می شود.گرچه ممکن است تعداد سلولهای مغزی شما ، به اندازه۲۰سالگی نباشد اما عقل وخردوقدرت قضاوت شما، نسبت به آن دوران بسیار بیشتر شده است و توانایی شما در تصمیم گیری های صحیح بر اساس یک عمر تجربه اندوزی افزایش یافته است.

ذهنتان را با حل کردن انواع جداول ومعما ها درگیر کنید.اطلاعات عمومی خود را با خواندن کتابهای متعدد افزایش دهید.برای فرزندان ونوه های خود قصه بخوانید ودر حل تکالیف به آنها کمک کنید.راه سالم نگه داشتن  ذهن، مطالعه مستمر است.

۱۰- در کلاس های مختلف ثبت نام کنید:هیچ وقت برای یادگیری دیر نیست.کار با رایانه را یاد بگیریدوباایمیل(پست الکترونیکی)با دوستان وآشنایان خود تماس بگیرید.

۱۱ – مراقبت از وضعیت سلامت جسمی: سالمندانی که وضعیت جسمی خود را در حد عالی یا خیلی خوب می دانند در مقایسه با سایر همسالان خود که از سلامت جسمی شان به طور کامل راضی نیستند، به لحاظ احساسی و روانی سالم تر هستند.

۱۲ – ارتباط معنوی :اگر مسائل معنوی و روحانی به شما احساس خوبی می دهد سعی کنید ارتباط خود را با این موضوع حفظ کنید . هر گونه عقاید مذهبی یا معنوی که دارید سعی کنید تقویت کنید . این ها ممکن است که به تخفیف افسردگی در سالمندی کمک کنند و یا حتی عامل دفاعی در برابر آلزایمر باشند کسانی که اعتقادات مذهبی و معنوی قوی دارند معمولاً به تبع آن احساس حمایت و راحتی بیشتری دارند .

 

۱۳- رژیم غذایی مناسب داشته باشید:کاهش مصرف نمک ووعدم مصرف چربی های جامد،نگهداری وزن در حد مطلوب،استفاده از همه گروه های غذایی به خصوص میوه وسبزیجات تازه ولبنیات در حفظ سلامتی شما نقش موثری دارد.

۱۴-فعالیت جنسی رضایت بخش در سالمندی طبیعی است:فعالیت جنسی در هرسنی بخشی غریزی وخودکار از رفتار انسانی است.در بسیاری از مردان وزنان فعالیت جنسی با افزایش سن کاهش می یابد.این روند معمولا تدریجی است واز میانسالی آغاز می شود.به نظر می رسد عوامل فرهنگی واجتماعی در تغییرات جنسی سالمندان بیش از تغییرات روانشناختی ناشی از پیری نقش داشته باشد.مهمترین عوامل موثر در میزان فعالیت جنسی در سن بالا عبارت است ازبقاء وسلامتی همسر،سلامتی خود فرد ومیزان فعالیت جنسی در گذشته.استرس،افسردگی،اضطراب،تعارض های زناشویی و……وبیماری های جسمی عوارض برخی ازداروهای فشار خون وقلبی با کارکرد جنسی افراد ممکن است تداخل داشته باشد.

برای سالمندان فعالیت جنسی رضایت بخش کاملا امکان پذیر است اما بسیاری از سالمندان بر اساس باور غلط عامه این فعالیت ها رابا افزایش سن کنار می گذارند.

روش زندگی سالم وحفظ سلامت،رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم وعادات بهداشتی درست موثرترین راه برای کاهش خطر بیماری های مزمن ونیاز یافتن به داروهایی است که ممکن است فعالیت جنسی رادر سالمندان مختل کند.

۱۵-از علایم افسردگی واضطراب آگاه باشید:اگر اخیرا احساس تغییر خلق ،کاهش انرژی،کاهش لذت بردن از فعالیت های روزمره،احساس گناه،حس بی ارزشی ،میل به تنهایی،دلشوره واضطراب،کاهش خواب واشتهاوکاهش وزن وشکایات متعددجسمانی را داشته اید حتما همراه با یکی از اعضاءخانواده به متخصص روانپزشکی مراجعه کنید.

نظرات
نام و نام خانوادگی  
آدرس ایمیل  
آدرس سایت