دلیل خواب آلودگی بعد از آمیزش جنسی

برای بسیاری از زنان یکی از واقعیت‌های آزار‌دهنده زندگی، رابطه میان آمیزش جنسی و خرخر کردن مردان است. به‌نظر می‌رسد که مردان پس از آمیزش، در هر زمانی از شبانه‌روز که رخ دهد، دچار خواب‌آلودگی می‌شوند. گرچه زنان نیز گاهی پس از رابطه جنسی خواب‌آلوده می‌شوند، این پدیده در مردان بارزتر است، اما دلیل این خواب‌آلودگی در مردان چیست؟
اولین دلیل به زمان رابطه‌جنسی مربوط می‌شود که معمولا در شب‌ها در تختخواب انجام می‌شود و نیاز به فعالیت جسمی دارد که به خستگی می‌انجامد و مردان معمولا باید بیشتر از زنان در حین آمیزش فعالیت جسمی انجام دهند، هر‌چند که همیشه این‌طور نیست. بنابراین وقتی آمیزش به پایان می‌رسد، طبیعی است که مردها احساس خواب‌آلودگی کنند.
دوم اینکه، پژوهش‌ها با استفاده از اسکن «توموگرافی با گسیل پوزیترون» (PET) نشان داده که یک شرط اصلی برای رسیدن به ارگاسم، این است که فرد هراس‌ها و اضطراب‌هایش را کنار بگذارد. خود آمیزش نیز باعث آرامش‌بخشی عضلانی (ریلکسیشن) می‌شود که ممکن است روند به خواب رفتن را آسان‌تر کند.
همچنین احتمالا بیوشیمی مغزی ارگاسم نیز در این روند دخیل است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که در حین انزال، مجموعه‌ای از مواد شیمیایی در مغز مرد آزاد می‌شوند، از جمله نوراپی‌نفرین، سروتونین، اکسی‌توسین، وازوپرسین، نیتریک اکساید (NO) و هورمون پرولاکتین. آزاد شدن پرولاکتین در مغز با احساس ارضای جنسی ارتباط دارد و همچنین در «زمان بازیابی» یا «دوره مقاوم بودن» (دوره‌ای که مرد پس از رسیدن به ارگاسم قابلیت تحریک شدن را ندارد)، نقش دارد.

بررسی‌ها همچنین نشان داده‌اند که در مردانی که فاقد پرولاکتین هستند، زمان‌ بازیابی کوتا‌ه‌تر است و آنها زودتر قابلیت تحریک مجدد پیدا می‌کنند. میزان پرولاکتین به‌طور طبیعی در حین خواب بالاتر است و تزریق این هورمون به حیوانات باعث احساس خستگی فوری در آنها می‌شود. این یافته‌ها بیانگر رابطه‌ای قوی میان پرولاکتین و خواب است. بنابراین آزادی این هورمون در حین ارگاسم نیز ممکن است در خواب‌آلودگی مردان دخیل باشد.
اکسی‌توسین و وازوپرسین، دو هورمون و ناقل عصبی دیگر نیز که در حین ارگاسم آزاد می‌شوند، با خواب مربوط هستند. آزادی این هورمون‌ها اغلب با آزادی ملاتونین، هورمون اصلی که ساعت بدن ما را تنظیم می‌کند، همراه است. همچنین تصور می‌شود اکسی‌توسین میزان استرس را کاهش می‌دهد که باز به ریلکسیشن و خواب‌آلودگی منتهی خواهد شد.

اما دلایل تکاملی این خواب‌آلودگی پس از آمیزش چیست؟

از دیدگاه تکاملی هدف اولیه مرد این است تا جایی که ممکن است فرزند تولید کند و خوابیدن پس از آمیزش به دستیابی به این هدف کمکی نمی‌کند، اما شاید از آنجایی که مرد بلافاصله پس از آمیزش تا مدتی قابلیت تحریک‌شدن ندارد، خوابیدن به او کمک کند تا دوباره کسب انرژی کند و به این ترتیب بهترین استفاده از زمان به عمل آید. اگرچه درباره خواب‌آلوده شدن زنان پس از رابطه جنسی اطلاعات متناقضی وجود دارد، زن هم در نهایت به همراه مرد به خواب خواهد رفت (یا از این زمان برای مراقبت از بچه استفاده خواهد کرد) و این وضعیت از دیدگاهی تکاملی امتیازی برای مرد است، یعنی وقتی مرد بیدار شود و دوباره آماده آمیزش شود، زن در کنار او است.
همچنین ممکن است این خواب‌آلودگی صرفا یک «اثر جانبی» ناشی از دلیل تکاملی مهم‌تری باشد که به آزادی اکسی‌توسین و وازوپرسین مربوط است. این دو هورمون علاوه بر‌اینکه با خواب ارتباط دارند، در «ارتباط عاطفی زوجین» یا پیوند اجتماعی که زوج‌های انسانی در اغلب موارد دارند، دخیل هستند.

آزادی این مواد شیمیایی در مغز در حین ارگاسم احساس این پیوند عاطفی و اعتماد میان همسران را بالا می‌برد و ممکن است تا‌حدی توضیح‌دهنده رابطه میان آمیزش جنسی و پیوند عاطفی باشد. این پیوند عاطفی به نفع بچه‌دار شدن زوج است، زیرا همکاری دو همسر در بزرگ کردن بچه، احتمال بقای او را به حداکثر می‌رساند.
به هر‌حال دلایل بالقوه بیوشیمیایی و تکاملی بسیاری برای خواب‌آلودگی پس از آمیزش جنسی وجود دارد، برخی از دلایل با اثر مستقیم و برخی از دلایل با اثر غیرمستقیم، اما هیچ‌کس تا به حال علت دقیق این پدیده را ثابت نکرده است، اما یک چیز قطعی است: زنان باید با این پدیده کنار بیایند، زیرا به‌نظر نمی‌رسد این عادت مردان به این زودی‌ها تغییر کند و اگر از جزء زنانی هستید که از به خرخر افتادن همسرتان پس از آمیزش در آزارید به یاد داشته باشید که وضعتان خیلی هم بد نیست. یک نظرخواهی اخیر از ۱۰ هزار مرد انگلیسی نشان داد که ۴۸ درصد آنها در حین خود آمیزش به خواب می‌روند!