آداب تربیت دوقلو‌ها

چهره‌ من و خواهرم شباهت زیادی با هم دارد و به همین دلیل از بچگی در مهمانی‌ها گهگاه مرا به نام خواهرم که از من بزرگ‌تر بود، صدا می‌زدند و گاهی اطرافیان می‌پرسیدند: «تو کدومی؟» این برخورد اطرافیان اگرچه از روی بی‌توجهی بود و منظوری نداشتند…

اما گاهی در دل فریاد می‌زدم: «برای هزارمین بار! من یاسمینم!» قطعا این برای آنها که دوقلو هستند، بیشتر اتفاق می‌افتد و من خوب می‌توانم درک کنم آنها چقدر حرص می‌خورند! با دکتر اسما عاقبتی، روان‌شناس کودک و نوجوان و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، درباره بهترین برخورد با دوقلوها و تربیت آنها صحبت کرده‌ایم تا به سوال‌هایی که شما مطرح کرده بودید، پاسخ دهیم؛ از جمله خانم رستم‌زاده و خواننده محترم دیگری با شماره ۶۵۷***۰۹۱۹ که برایمان در همین رابطه پیامک فرستاده بودند.

استقلال شخصیتی و عملکردی دوقلوها از چه زمانی آغاز می‌شود؟

شخصیت آنها از همان بدو تولد و اولین ارتباط مادر با آنها شروع به شکل‌گیری می‌کند بنابراین والدین باید به شخصیت مستقل دوقلوها احترام بگذارند و آنها را موجودات یکسانی نپندارند و به خاطر بسپارند بدترین رفتار با دوقلوها، مقایسه آنها با هم است.

برخی والدین می‌پرسند اگر احساس کردیم یک قل را بیشتر دوست داریم چه کنیم؟

تفاوت‌های شخصیتی ناشی از عوامل محیطی، تربیتی و علایق شخصی هر قل، باعث می‌شود شخصیت و رفتار دوقلوها متفاوت باشد اما حتی اگر والدین شخصیت یکی از آنها را به دیگری ترجیح می‌دهند، نباید به زبان بیاورند. البته ممکن است از رفتار و اعمال آنها مثلا گذاشتن عکس یک قل بر پس‌زمینه رایانه یا تعریف و تمجید بیشتر او مقابل اطرافیان به این نظر پی ببرند. بهتر است والدین به نقاط‌قوت شخصیت دوقلوهای خود به‌طور جداگانه توجه کنند؛ مثلا استعداد نقاشی، آداب معاشرت، راستگویی، توانایی ورزشی و…

اگر درس یکی از آنها بهتر بود هم نباید واکنش نشان داد؟

نه! متاسفانه والدین دوقلوها انتظار دارند تمام ویژگی‌های شخصیتی و عملکردی فرزندانشان مثل هم باشد اما عوامل محیطی و علایق شخصی هرکدام از قل‌ها می‌تواند باعث شود حتی در عملکرد تحصیلی با هم تفاوت داشته باشند. مثلا یکی از آنها علاقه زیادی به ریاضی داشته باشد و دیگری عمیقا ادبیات را دوست بدارد بنابراین به جای تمرکز بر یک ویژگی منفی، بهتر است استعدادهای مثبت فرزندمان را بیابیم و آنها را تقویت کنیم.

 آیا دوقلوها باید هم‌کلاس باشند؟

در این مورد قانون مشخصی نداریم اما اگر والدین متوجه شدند که اولیای مدرسه، معلمان و دانش‌آموزان مرتب فرزندان آنها را با هم مقایسه می‌کنند، باید ترتیبی دهند که آنها در کلاس‌های جداگانه باشند در غیر این صورت هم‌کلاس بودن آنها باعث پیشرفت تحصیلی و خوشایند بودن محیط کلاس برایشان می‌شود.

 باید همه‌چیز را برای هر دوی آنها تهیه کنیم؟

به هیچ‌وجه! بچه‌ها باید یاد بگیرند زمانی وسیله‌ای برایشان تهیه می‌شود که به آن نیاز داشته باشند مثلا اگر لیوان یکی از آنها شکسته، نباید برای هر دوی آنها لیوان بخریم. با این کار به کودکان می?آموزیم مبنای خرید کردن والدین نیاز اعضای خانواده است نه مقایسه کردن.

 آیا دوقلوها باید مانند هم لباس بپوشند؟

نه لزوما. معمولا والدین دوقلوها لباس‌های
یک?شکل و یک رنگ برای آنها تهیه می‌کنند اما بهتر است از زمانی که این بچه‌ها قدرت انتخاب و اظهارنظر پیدا می‌کنند، لباس یا وسایلی که برایشان مناسب است، به آنها نشان دهیم تا خودشان آنچه دوست دارند از مجموعه مورد تایید ما انتخاب کنند.

 گاهی دوقلوها با هم همدست می‌شوند تا بر یک بدرفتاری پافشاری کنند، در این صورت چه واکنشی نشان دهیم؟

این رفتار مختص دوقلوها نیست و نباید آن را مانند عملکرد یک سازمان جاسوسی، خیلی پیچیده تصور کنیم. اگر این ارتباط صمیمیت بیشتری بین آنها به وجود می‌آورد، خوب است تشویقشان کنیم اما اگر هدفشان انجام کارهای ناپسند است، باید با هر دوی آنها مطابق قوانین خانواده برخورد و برایشان تنبیه یکسانی در نظر گرفت.