نکاتی در مورد نگهداری و شست و شوی فرش

فرش های دستباف و ماشینی همراه همیشگی خانه های ایرانی هستند. این گستردنی های رنگارنگ و زیبا در هر خانه ای و با هر قدر و بهایی که باشند برای ماندگاری و دوام به نگهداری و مواظبت احتیاج دارند. رعایت نکات ساده می تواند طول عمر و زیبایی ماندگار فرش های خانه تان را ضمانت کند.

● پاکیزه کردن
برای تمیز کردن فرش از جاروی دستی استفاده نکنید چرا که نی های نازک و نوک تیز جارو به مرور زمان به الیاف فرش آسیب می رساند. جاروبرقی با دور تند بهترین راه برای بیرون کشیدن گرد و غبارها است.

● نور آفتاب
خانه هایی که آفتابگیر هستند با وجود فراهم آوردن شرایط مفید برای محیط درونی خانه، مضراتی را هم برای آنها دارند. برای مثال قرار داشتن فرش در معرض آفتاب به طور مداوم روی رنگ آن تاثیری منفی می گذارد. اگر قالی دستبافی در خانه پهن کرده اید، برای پنجره های مقابل آن از پرده های ضخیم استفاده کنید.

● سایش
قرار گرفتن قالی در زیر در، ساییده شدن آن را به همراه دارد. اگر به دلیل کم بودن فضا در خانه مجبور هستید قسمتی از فرش را در زیر در قرار دهید، در را طوری تنظیم کنید که هنگام چرخش تماسی با فرش پیدا نکند.

علاوه بر آن هر چند وقت یک بار فرش را جابجا و سر و ته کنید تا همه قسمت های آن به یک اندازه پا بخورد و فقط بعضی از قسمت ها در معرض سایش قرار نگیرد.

● حرکت فرش
در گذشته ای نه چندان دور، کف خانه ها را موکت می کردند و فرش ها را روی آنها می گستراندند. در این شرایط خبری از سر خوردن و حرکت کردن فرش نبود اما این روزها که کف خانه ها با سنگ و سرامیک و موزائیک پوشیده می شود، فرش ها بر اثر پاخوردن حرکت می کنند و جابجا می شوند.
برای جلوگیری از این حرکت می توانید از آسترهای اسفنج مانند یا شبکه های توری پی وی سی و نرم استفاده کنید. اندازه این آسترها را کوچکتر از ابعاد فرش در نظر بگیرید.

● تمیز کردن لکه ها
لک شدن فرش، اتفاقی است که ممکن است بارها پیش بیاید. در زمانی که این اتفاق افتاد به سرعت برای از بین بردن آن اقدام کنید. ماندن و کهنه شدن لکه، تمیز کردن آن را دشوار می کند. در اینجا به برخی از لکه ها و راه های از بین بردن آنها اشاره کرده ایم:

لکه آدامس
آدامسی که روی فرش افتاده و به آن چسبیده را ابتدا با یک تکه یخ سفت کنید و سپس آن را به کمک یک کاردک به آرامی از روی فرش بتراشید.

لکه شمع
پارافین شمع را نیز با همان روشی که آدامس را برداشتید از روی فرش جدا کنید.

لکه جوهر معمولی
روی لکه ماست بریزید و آن را روی قسمت جوهری پخش کنید. بعد از اینکه ماست به خوبی با جوهر مخلوط شد، با یک قاشق آن را از روی فرش جمع کنید. این کار را چند بار تکرار کنید تا جوهر به طور کامل جذب ماست شود.

نوشیدنی
شکلات و قهوه، آبمیوه، شیر و چای را با آب نیمه گرم و صابون یا با آب و شامپو تمیز کنید. استفاده از یک تکه اسفنج، کار را آسانتر می کند.

مایعات شیرین
چای شیرین، شربت و دیگر نوشیدنی هایی که شیرین هستند، اگر به سرعت از روی فرش پاک نشوند، موجب پوسیده شدن فرش می شوند. اگر این مواد روی فرش ریخت، به سرعت آن را پاک کنید.

روغن و چربی
برای زدودن اثرات روغن و چربی و حتی واکس از صابون و سرکه سفید استفاده کنید اما اگر روغن روی فرش ریخت، ابتدا آن را با قاشق جمع کنید و سپس یک تکه پارچه سفید را روی بخشی از فرش که آلوده شده بگذارید و روی آن را اتوی نیمه گرم بکشید. به این ترتیب، روغن موجود در پرز فرش جذب پارچه سفید می شود.

تخم مرغ
اگر تخم مرغ خام روی فرش ریخت، آن را با محلول آب نیمه گرم، نمک، صابون و سرکه سفید پاک کنید. این روش در مورد لکه خون نیز موثر است.

دوده
برای زدودن دوده از فرش ها به خصوص از روی موکت های تیره رنگ روی قسمت هایی که خیلی تیره شده اند، نمک بپاشید. بعد از یک ساعت و نیم با جاروبرقی نمک ها را جمع کنید.

● شست و شوی فرش
تابستان که رو به پایان می رود، بسیاری از خانم های خانه دار، فرش ها را می شویند. البته اگر قصد شستن فرش ها را دارید، بهتر است آنها را به شرکت های معتبر قالیشویی بسپارید.

به دلیل اینکه در این شرکت ها، ابتدا گرد و خاک فرش را می زدایند و سپس فرآیند شست و شو را ادامه می دهند. شما اگر بخواهید فرش ها را در خانه بشویید، این امکان را نخواهید داشت و گرد و غبار در بین پرزهای فرش باقی می ماند.

تمیز کردن فرش ها در خانه با استفاده از شامپوی مخصوص فرش نیز ممکن می شود.

● خشک کردن فرش
فرش هایی که در خانه شسته می شوند باید در شرایط خاصی خشک شوند تا آسیب کمتری به آنها وارد شود. توصیه های زیر می تواند راهنمای شما باشد:

اگر شستن فرش ها، جزو برنامه های فصلی شماست، داربست های چهارپایه ای شکل مخصوصی تهیه کنید تا بتوانید فرش ها را روی پشت بام یا در حیاط و نور ملایم آفتاب پهن کنید. با این روش، هوا در اطراف فرش به طور کامل جریان پیدا می کند و به خوبی خشک می شود.

فرش های شسته شده را هیچ وقت آویزان نکنید. پهن کردن فرش ها در زیر نورتند و سوزنده آفتاب نیز آسیب هایی جدی به بافت و الیاف آن وارد می کند.

برای خشک کردن فرش، به هیچ وجه از حرارت مستقیم وسایل حرارتی مانند بخاری، شومینه و رادیاتور استفاده نکنید چون به فرش صدمه می رساند.

اگر تنها بخشی از فرش شما خیس شده است، برای خشک کردن آن از یک اسفنج، حوله یا پارچه پنبه ای استفاده کنید و با آن آب را جمع کنید و سپس قسمت مرطوب را در مقابل آفتاب ملایم قرار دهید یا به وسیله حرارت ملایم سشوار دستی از پشت و روی فرش خشک کنید.