کمکم به روزهای آغازین سال جدید نزدیک میشویم. تعطیلات نوروز فرصت مناسبی است تا در صورتی که مخارج سنگین زندگی در این روزها مجالی فراهم کند، خسته از یک سال پر فراز و نشیب چند روزی را به بهانه گشت و گذار و رفع خستگی یا دیدن اقوام به گوشه و کنار کشورمان سفر کنیم.
اما پیش از هر چیز باید تکلیفمان را با خودمان معلوم کنیم و بدانیم چه هدفی از سفر کردن در سر داریم؟ فرقی نمیکند با هواپیما، قطار، اتوبوس یا خودروی شخصی؛ پاسخ مطمئنا یکسان خواهد بود؛ رقم زدن لحظههای بهیادماندنی برای همه اعضای خانواده در اولین روزهای سال جدید.
حالا اگر این خاطرهسازیها با خودروی شخصی و گذر از جادهها، تماشای مناظر دیدنی و مواجه شدن با شهرها و روستاهای جدید رقم بخورد، مسلما لطف دیگری خواهد داشت. تا اینجا همه چیز به نفع خودروی شخصی و آزادی عملی است که برای خانواده در سفر فراهم میآورد ولی اگر نگاهی به آمار تصادفات و سوانح رانندگی در کشورمان بیندازیم، متوجه میشویم سفر با خودرو برای برخی از هموطنان ما تلخترین خاطره زندگی آنها به حساب میآید که نه فقط نوروز بلکه کل زندگیشان را تلخ میکند.
بد نیست بدانیم متوسط مرگ و میر بر اثر سوانح رانندگی در کشورمان تقریبا دو برابر مقدار متوسط جهانی است و این میزان در تعطیلات نوروز به علت چند برابر شدن حجم خودروهای عبوری از جادههای کشور بیشتر میشود بنابراین برای تبدیل سفر با خودروی شخصی به دلپذیرترین، امنترین و به یادماندنیترین راه سپری کردن تعطیلات باید به دو عاملی که در این زمینه میتوانیم در آنها تاثیرگذار باشیم؛ توجه ویژه کنیم، یکی خود خودرو و دیگری نحوه رانندگی ما با آن.
یک سفر برونشهری نسبتا طولانی امتحانی جدی برای خودرو ما به حساب میآید. حتی مشکل و مسالهای پیش پاافتاده مثل برفپاککن فرسوده، تایر بالانس نشده یا تنظیم نامناسب چرخها میتواند مشکلات فراوانی را در یک مسافرت طولانی با خودروی شخصی به بار آورد.
حال آن که اگر به یکسری نکات قبل از سفر توجه کنیم، با مسائلی مثل بروز تصادف، سرگردانی در جاده و ترکیدن لاستیک که معمولا به دلیل سهلانگاری در بازبینی خودرو، بسیاری از مسافران را دچار مشکل میکند، مواجه نخواهیم شد و خواهیم دید که یادآوری خاطرات سفر بهجای ترس و استرس با لبخندی بر چهره همراه خواهد بود.
درپوش موتور را بالا بزنیم
پیشگیری بهتر از درمان است. این جملهای است که بدون شک در مورد سلامت خودروهای ما نیز صدق میکند. قبل از سفر بهتر است به یک مکانیک قابل اطمینان مراجعه کنیم تا او سلامت ماشینمان را تائید کند و سرویسهای مختلف را انجام دهد.
اما برای این که خیالمان از ماشین راحت شود، بهتر است خودمان دست به کار شویم و درپوش موتور را بالا بزنیم و اول از همه به بخشها و اجزای مختلف این قسمت از ماشین نگاهی بیندازیم.
مهم نیست اگر چیز زیادی از آن سر درنمیآوریم، کافی است چند سوال ساده از خودمان بپرسیم. آیا همه چیز سر جای خود به نظر میرسد؟ خبری از نشت هیچ مایعی نیست؟ اتصالات باتری تمیز هستند؟
چک کردن روغن موتور و آب رادیاتور
اگر راننده هستید حتما تا به حال بارها روغن موتور ماشینتان را چک کردهاید. اگر روغن موتور روی میله اندازهگیری یا همان گیج روغن خیلی تیره به نظر میرسد، بهتر است آن را قبل از سفر تعویض کنیم. اگر هم موتور به اصطلاح روغن کم کرده باشد، خوب است آن را با همان نوع روغن پر کرد.(البته در صورت تکرار چنین اتفاقی حتما به مکانیک مراجعه کنید.) اگر متوجه شدیم موتور ماشین در فواصل بین تعویض روغن، باز هم نیازمند مقدار بیشتری روغن است، باید در طول سفر مقداری روغن موتور اضافه در خودرو داشته باشیم.
بسیاری از مشکلات موتوری خودرو به تعویض شدن بموقع روغن موتور مربوط میشود. اگر موعد تعویض روغن موتور خودرویتان نزدیک است، حتما آن راقبل از سفر انجام دهید.
فراموش نکنیم سطح آب رادیاتور را هم قبل از حرکت چک کنیم تا پایین نیامده باشد و البته از یاد نبریم که هیچگاه در حالی که موتور روشن یا تازه خاموش شده است، در رادیاتور را باز نکنیم.
باتری
وضع باتری را به صورت چشمی بازبینی کنید. اگر نشت، ترک یا دیگر موارد را روی آن دیدید، باید باتری نو جایگزین آن کرد. مطمئن شوید که اتصالات باتری محکم و دچار خوردگی و پوسیدگی نشده است.
متاسفانه راهی برای تعیین عمر باتری وجود ندارد؛ به طوری که گاهی بدون هیچ علامتی از کار میافتد. با وجود این اگر حس میکنید در زمان روشن کردن ماشین، موتور کندتر از وضع معمول خود شروع به کار میکند، به احتمال فراوان باتری روزهای پایانی عمر خود را سپری میکند.
فیلتر هوا
اگر در خاطرتان نیست که چه زمانی فیلتر هوا را عوض کردهاید، بهتر است آن را قبل از مسافرت تعویض کنید. فیلتر هوای کثیف عاملی برای کاهش توان خودروست. بنابراین به فکر اسب بخارهای حیاتی در جاده باشید که میتواند در سبقت در جاده دوطرفه به دادتان برسد.
دیگر اقلام زیر درپوش
سطح روغن ترمز را حتما چک کنید. از روغن فرمان هم بازدید کرده، همچنین محفظه آب شیشهشور را پر از آب جوشیده سرد یا مایع آماده مخصوص کنید. در کل به هر چیز غیرمعمول توجه کنید و به فکر رفع آن قبل از سفر باشید.
رانندگی در فواصل طولانی میتواند حتی برای باتجربهترین رانندهها یک چالش باشد. خستگی باعث کاهش دقت میشود و در این صورت ممکن است به تصادف و حادثهای ناگوار منجر شود
چراغها و دیگر تجهیزات الکترونیکی
رانندگی در جاده و اتوبان بینشهری تفاوتهای زیادی با رانندگی در شهر دارد. قبل از آغاز سفر از سلامت و عملکرد مناسب بوق، برف پاککن و چراغها حتما مطمئن شوید. دو لامپ یدکی در ماشین داشته باشید. یکی برای چراغهای جلو و دیگری برای چراغهای عقب. از سلامت بخاری و سیستم تهویه مطبوع خودروی خود مطمئن شوید. بخصوص که این روزها خیلی وقتها مجبور به استفاده از قطعات یدکی چینی بیکیفیت و غیرقابل پیشبینی هستیم.
برف پاککنها
اگر برف پاککنهای خودرویتان بخوبی شیشه را تمیز نمیکند، حتما قبل از سفر آنها را با یک نمونه غیرچینی تعویض کنید. البته قبل از آن میتوانید صرفا بخش لاستیکی برف پاککن را عوض کنید و در صورتی که باز هم مشکل وجود داشت، کل مجموعه آن را عوض کنید.
تایرها
فشار باد تایر را چک کنید. فشار سفارش شده سازنده خودرویتان معمولا در برچسبی پشت در صندوق عقب یا روی ستون در سمت راننده چسبانده شده است. اگر کمی لرزه حین رانندگی احساس میکنید، باید تایرها را بالانس کنید. همچنین به خود تایرها هم توجه کنید.
تایرهای با عاج کمتر از استاندارد و خرده شده ضریب ایمنی سفرهای برونشهری را بشدت پایین میآورد.
تایر زاپاس، آچار چرخ و جک
هر خودروی سواری معمولا چند تایر دارد؟ اگر پاسخ شما به این سوال پنج عدد باشد، پس حتما به اهمیت حضور تایر زاپاس همیشه آماده برای استفاده در خودرو و سفر واقف هستید. فشار باد تایر زاپاس را چک کنید و آن را هم اندازه دیگر تایرها نگه دارید. با مکانیزم بیرون آوردن زاپاس از جای خود آشنا باشید. آچار چرخ و جک را در جایی قرار دهید که در موقع احتیاج، بینیاز از این باشید که دنبالشان بگردید. با یک بار باز و بسته کردن جک نیز از سلامت و عملکرد مناسب آن مطمئن شوید.
وسایلی که باید در سفر همراهتان باشد
با تمام تمهیداتی که برای یک سفر ایمن و بیدردسر به کار میبرید، باز هم ممکن است خودروی شما خراب شود. برای تعمیر یا رسیدن کمک در این مواقع بسته به زمان، مکان و البته شرایط جوی که در آن قرار دارید، ممکن است مجبور شوید چند ساعتی انتظار بکشید بنابراین باید خود را برای مواجهه با این پیشامدها در سفر آماده کنید، یعنی یک بسته ویژه برای استفاده در چنین شرایطی در صندوق عقب خودرو داشته باشید و مطمئن شوید هرچه برای رویارویی با این شرایط نیاز دارید، در دسترس است از ابزارهای فنی و قطعات یدکی گرفته تا کابل، دستکش، پتو، چراغ قوه و البته آب و خوردنیهای پرانرژی. به جای غذاهای تازه و گوشتی بستههای ایمنی را با خوراکیهای ماندگار و پرکالری مثل شکلات، خرمای خشک و بیسکویت پر کنید.
چند بطری یک و نیم لیتری آب هم در بسته جای دهید. بهتر است هریک از اعضای خانواده یک لباس گرم و در صورت امکان بادگیر سبک نیز به این بسته نجات اضافه کند.
یک چراغ قوه بزرگ و چراغ چشمکزن یا چراغ خطرهای چندکاره حتما جایی در این بسته داشته باشید تا از خطرات ممکن در توقفهای کنار جاده در شب در امان بمانید.
پایان عمر باتری ماشین اصلا مشخص نیست. پس بهتر است یک دست کابل مخصوص باتری به باتری کردن در بسته ایمنی داشته باشید.
یک جعبه کمکهای اولیه کوچک و کاربردی نیز میتواند خیلی بهدردبخور باشد. علاوه بر مواردی که گفته شد چند پتوی کوچک و سبک مسافرتی و یک فندک برای آتش افروختن نیز میتواند از شما در برابر سرمای احتمالی شبمحافظت کند البته یادمان باشد نباید این بسته احتیاطی را آنگونه پر کرد که خیلی سنگین شود و بر مصرف سوخت خودرو تاثیر محسوس بگذارد.
شاید یکی از مهمترین لوازمی که هر رانندهای باید در سفر است همراه خود داشته باشد، یک کپسول اطفای حریق کوچک که بهتر است در صندوق عقب یا داخل اتاق خودرو در دسترس باشد.
امیدواریم این کپسول اصلا به کار شما نیاید، اما شاید بتواند جان انسانهای دیگر را نجات دهد. سفر خوش!
رانندگی در سفر
رانندگی در فواصل طولانی میتواند حتی برای باتجربهترین رانندهها یک چالش باشد. خستگی باعث کاهش دقت میشود و در این صورت ممکن است به تصادف و حادثهای ناگوار منجر شود.
از روشنایی روز بیشترین استفاده را ببریم
دید کمتر و تفاوت فاحش نور خودروهایی که از روبهرو میآیند با تاریکی محیط اطراف، رانندگی پس از غروب آفتاب را به تجربهای خستهکننده تبدیل میکند. بنابراین بهتر است در روز سفر کنیم، بخصوص زمانی که از مسیر و چگونگی شرایط جاده بیاطلاع هستیم، خیلی زود از خانه بیرون بزنیم.
اگر مسافت مبدا تا مقصد، طوری است که به بیش از یک روز رانندگی نیاز دارد، بسیار عالی میشود اگر سعی کنیم شهری را از قبل به عنوان مقصد روز اول انتخاب کرده و حتی فکری هم برای جای خواب و استراحت بکنیم.
استراحتهای منظم به خود بدهیم
هر دو ساعت یکبار حداقل به مدت پنج تا ده دقیقه در مراکز خدمات رفاهی بین جادهای یا نقاط ایمن ماشینتان را پارک کنید. از ماشین پیاده شوید و کمی قدم بزنید. آبی به صورت خود بزنید و سعی کنید کمی عضلات خود را بکشید تا خستگی را از تن در کنید.
حواس پرتی موقوف
نباید هیچ عاملی حواستان را از رانندگی پرت کند. در صورتی که با دیگر سرنشینان خودرو به صحبت مشغول هستید، سعی نکنید با وی تماس چشمی برقرار کنید.
لباسها و کفش نامناسب هم میتواند عامل ایجاد حواسپرتی شود. یادتان باشد اگر کودک همراه خود دارید، از مسافرت تنهایی با او بپرهیزید.
به هیچ وجه برای مراقبت از کودک، برداشتن چیزی از صندلی عقب یا هر بهانه دیگری، هنگام رانندگی به عقب برنگردید، حتی اگر برای یک ثانیه باشد.
در این حالت اگرچه دستها به مغز پیام میدهند که خودرو را در مسیر مستقیم هدایت میکنند، اما ناخودآگاه خودرو به همان سمتی که شما چرخیدهاید، منحرف میشود و این از عجایب حادثه آفرین مغز است.