معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد گفت : سنگ محراب بانقش قندیل ، سنگ محراب با شعار توحید ، سنگ قبر میرزاشفیع و سنگ وقفی از میرزا محسنا از جمله این آثار هستند. تزئینات داخلی مسجد امیرچقماق یزد به ثبت آثار ملی رسید. این بنا در ضلع جنوبی چهار راه شهدا ، محله امیر چقماق ، جنب میدان امیر چقماق واقع است .

635489112930898047

مهندس ذاکری نیا افزود: جنس این سنگها از مرمر است و متعلق به قرنهای نهم، یازدهم و دوازدهم بوده که هرکدام دارای تزئینات خاصی هستند.

وی گفت: این مسجد قسمتی از مجموعه ای است که در عصر صفویه به ( چقماقیه ) معروف بوده و از اقدامات خیرخواهانه امیر جلال الدین چقماق شامی (حاکم یزد در دوران تیموری) و همسر او فاطمه خاتون بشمار می رود که دردوران پادشاهی شاهرخ میرزا تیموری و در سنه هشتصد وچهل ویک هجری احداث شده است.

این مسجد بخشی از مجموعه امیرچقماق (شامل مسجد، تکیه، آب انبار و بازار) است که در ضلع جنوبی چهارراه شهداء و جنب میدان امیر چخماق واقع شده و به شماره ۲۴۷ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

بانی
طبق اظهارات مؤلف جامع مفیدی وهمچنین عبارت منقور بر در جماعتخانه در عصر صفویه به ((چقماقیه )) اشتهار یافت .این بنا در زمره مهمترین وارزنده ترین اقدامات خیرخواهانه و حاصل حمّیت‌ ‌‌امیرجلال الدین چقماق شامی (حاکم یزد در دوران تیموری) وهمسر او ستی فاطمه خاتون به شمار می رود مسجد مذکور در دوران پادشاهی شاهرخ میرزا تیموری ودر سنه ۸۴۱ هجری احداث گردید که بی شک از لحاظ شکوه ، عظمت ، زیبایی واهمیت ، بهترین ومعتبرترین مسجد پس از مسجد جامع شهر یزد است

f16f10

منابع تاریخی
در متون تاریخی یزد از مسجد امیرچقماق ( چخماق ) باعنوان«مسجد جمعه نو» یاد می شود

بر اساس کتیبه ای به خّط محمد حکیم، ازبرجسته ترین ثلث نویسان سدۀ نهم ، سال اتمام بناسنه ۸۴۱ هجری بوده است .

گفته اندامیر چقماق در دومین سفر خویش این مسجد را بنیان نهاد واستادان کاشی ساز وثلث نویسان به مدّت بیست سال برای ساخت آن رنج ومشقّت کشیدند و بخشی از مخارج مسجد وسایر بناهای امیرچقماق از موقوفات رشیدی تأمین می شده است . اثری از شرف الدین علی نیز در چاهخانه جنب مسجد مذکور وجود داشته که اکنون موجود نمی‌باشد .

مشخصات
مسجد مذکور که در ضلع جنوبی میدان امیر چقماق واقع است وبنابر اظهارات نویسنده تاریخ یزد در خارج شهر قرار داشت وحتی در دوران سلطنت محمد شاه قاجار ـ که حصار شهر تا آن زمان باقی بود ـ مسجد خارج از شهر بوده است .

امیر‌اعظم جلال الدین چقماق از امراء وسرداران معروف عهد تیموری و مقرب درگاه شاهرخ ، حاکم یزد ، ‌بود. وی در خارج حصار شهر جنب محلۀ دهوک، مسجد جمعه ، خانقاه ، کاروانسرا ، حمام ، آب انبار ، قنّاد خانه ، بازار و چاه آب احداث کرد که اکنون این مجموعه به تکیه وبازار کوچک ، آب انبار ومسجد خلاصه می‌شود.

در دوران فتحعلی شاه قاجار ، توسط حاجی حسین عطّار بر شبستان مسجد تغییراتی صورت گرفت .

این مسجد دارای ایوان وسردر رفیع که پیشخوان زیبای آن از شهرت بسزایی برخوردار است . ورودیهای مسجد با‌دوجهت شرقی وشمالی به ایوان بلند ختم می گردد .در جلوی قسمت شرقی،‌کتیبه‌ی باشکوهی است که به لحاظ هنرخطاطی اهمیت بسزایی دارد وتاریخ ساخت مسجد در آن آمده است. مسجد دارای دوشبستان زمستانی وتابستانی است که در قسمت تابستانی آن ( بالای محراب ) بادگیر بسیار زیبایی واقع شده است.

محراب سنگ مرمر زیبایی دارد که پیرامون آن راکاشیهای معرق تزئین کرده وآیاتی از قرآن مجید بر روی سنگ نقش گردیده است.

در‌دوطرف شبستان مسجد طاق نماهایی شبیه مسجد سرپلک وجود دارد،که قسمت عقب آن ‌به دو‌راهرو‌درطرفین منتهی می‌شود. با توجه به اینکه کاشی‌ های شش ضلعی‌آبی رنگ زینت بخش ازاره شبستان گردیده، محراب نیز بوسیله کاشی های معرق لاجوردی،‌ طلائی و‌سفید پوشیده شده است.

نور داخل شبستان توسط‌چهارپنجره درسقف ورودی ‌ودو‌‌ راهروی‌طرفین آن ‌تأمین می‌گردد. بدنۀ‌ دیوارها‌ از‌گچ ‌سفید و‌نمای ‌ایوان‌ از‌کاشی وآجرهای لعابدار به رنگ لاجوردی وسبز پوشیده شده است. شبستانهای زمستانی مسجددر دو سوی دالان ورودی قرار داردکه نورآن باسنگ مرمرتأمین می شود.همچنین مسجد مؤذنه مستطیل شکل آجری دارد که بر و‌رودی ضلع شرقی مسجد مشرف می باشد .

نظرات
نام و نام خانوادگی  
آدرس ایمیل  
آدرس سایت